In 1973 bedankten verschillende parochianen voor de eer om de legendarische pastoor van Zanten in de Oud-Katholieke pastorie aan de Varkensmarkt op te volgen. Gelukkig wilden Corrie en Frans Kievith dit oppakken. Samen met twee jonge kinderen gingen ze in de grote pastorie wonen naast de kerk. In dit interview vertellen Corrie en Frans hoe ze die periode hebben beleefd (deel 1).
Toen de legendarische pastoor Van Zanten was overleden in 1973 kwam de pastorie aan de Varkensmarkt leeg te staan. De Culemborgse parochie kreeg geen eigen pastoor meer maar werd samengevoegd met de parochie in Amersfoort. Verschillende parochianen werden benaderd of ze koster wilden worden maar bedankten voor de eer.
Verhuizing
Uiteindelijk zeiden Corrie en Frans Kievith ja. In naam werd Corrie de koster maar Frans wist al lang alles van kosteren en was vanaf zijn 17e al organist in de Oud-Katholieke kerk. “Zo kon ik mooi op het orgel oefenen zonder de deur uit te hoeven”, zegt Frans nuchter. Ze hadden met hun dochtertje van 5 jaar en hun zoontje van 1 jaar net een nieuw huis betrokken maar verkasten naar de grote pastorie naast de kerk. Ze kwamen terecht in een oud huis met gaten in de vloeren, mot in de vloerbedekking en maar 2 verwarmde ruimtes. Het was herfst toen ze net in de pastorie waren getrokken en bij een storm waaide er een stuk lood van 88 kilo van het kerkdak op straat. Gelukkig werd niemand getroffen. Corrie en Frans schaften extra truien en vesten en een elektrische deken aan. De vloeren dansten gewoon.
Dienstboden
De pastorie was een groot huis met twee verdiepingen en een grote zolder en vijftig jaar geleden waren er nog twee dienstbodenkamers op zolder inclusief een wasruimte voor de dienstbodes. In de winter kwam de sneeuw door de dakpannen heen. De zolder werd ook gebruikt om de was te drogen. Maar het duurde wel lang voordat alle was droog was.
Tussen de voorkamer en de achterkamer was een apart gangetje aangelegd waardoor de dienstbodes vanuit de hoofdingang van de pastorie naar de keuken konden lopen zonder de pastoor te storen. Dat gangetje is na de oorlog verdwenen maar het toegangsdeurtje is nog steeds aanwezig en verbergt nu de meterkast van de pastorie.
Kamers opgeknapt
Corrie en Frans hebben van 1973-1993 in de pastorie gewoond en in die tijd zijn een voor een alle kamers opgeknapt. Er werden nieuwe betonnen vloeren aangelegd en ook de keuken werd vernieuwd. Er ontstond nog wat discussie met het kerkbestuur over de aanschaf van een nieuw aanrecht. Het kerkbestuur, met name de penningmeester, vond dat Corrie en Frans maar op zoek moesten naar een tweedehands vervangend aanrecht. Waarop de parochianen zich vierkant opstelden achter het kostersechtpaar en weigerden hun Kerkbalans te betalen. En het werd uiteindelijk toch een nieuw aanrecht.
Tropenjaren
Corrie en Frans noemen hun tijd in de pastorie “tropenjaren”. Als koster werd je geacht 24/7 beschikbaar te zijn. De pastoor, Engel Wijker, kwam doordeweeks 1 dag naar Culemborg en voor de vieringen die beurtelings op zaterdag en op zondag plaatsvonden. Pastoor Wijker bleef nooit eten maar de pastoors na Wijker bleven gezellig mee-eten als ze in Culemborg waren. Er moest worden gekosterd, bij vergaderingen moest er voor koffie worden gezorgd, de kerk moest worden schoongehouden. Dit alles in combinatie met mantelzorg en later eigen gezondheidsproblemen, hierdoor werd er na 20 jaar afscheid genomen van de pastorie.
Postbode
Frans werkte bij de post en als er doordeweeks een uitvaart of een huwelijk in de kerk was hees hij zich in zijn postuniform, bespeelde ’s morgens om 10.00 in uniform het orgel en reed na de dienst direct door in de postauto of op de fiets, naar Buren of Ravenswaaij om de post te bezorgen. Een keer ging om 04.00 ’s nachts de telefoon; er was die nacht iemand overleden om 02:00 uur en de nabestaanden wilden weten of het mogelijk was om na de uitvaart koffie te drinken in het parochiezaaltje.
Jonge gezinnen
De kinderen van Corrie en Frans hebben het heel erg naar hun zin gehad in de pastorie. Ze hadden alle ruimte om binnen te spelen en in de grote tuin.
Er waren in die beginperiode in de pastorie veel jonge gezinnen in de parochie. Corrie organiseerde de kinderkerk, volgde samen met haar broer Evert de eerste lectorenopleiding, verzorgde de liturgieboekjes en het parochieblad, nam deel aan diverse liturgische commissies van de Raad van Kerken en organiseerde met de Culemborgse de zusters van JMJ en domineesvrouwen Wereldgebedsdag Toen nog Vrouwen Wereldgebedsdag
Eerste restauratie
In de jaren 70 vond de eerste restauratie van de kerk plaats. De Oud-Katholieke gemeenschap mocht in die tijd in de koorruimte van de Grote- of Barbarakerk kerken. Er wordt een altaartje gebouwd en daar mochten kaarsen in gebrand worden, wat tot die tijd niet of nauwelijks gebruikelijk was.
Corrie en Frans hebben altijd gezegd: “Als er weer een pastoor in de pastorie wil komen gaan we verhuizen”. Dat moment werd bereikt in 1993. Corrie en Frans waren in de gelegenheid om het huis over te kopen van hun dochter en schoonzoon, die een huis hadden gekocht in de Prijssestraat. Frans kon gezien zijn leeftijd nog net een hypotheek krijgen voor dat huis.
Pastoor Spaans
Voordat pastoor Spaans in de pastorie trok werd de pastorie verbouwd en de kerk gerestaureerd. De diensten vonden in die tijd plaats in de voormalige synagoge dat, nu Gereformeerde kerk, is in de Jodenkerkstraat. Gedurende de verbouwing en de restauratie hebben Frans en Corrie nog gekosterd vanuit hun nieuwe huis en hun zoon Kristian van 23 is nog een tijdje in de pastorie blijven wonen om op het huis te passen.
Plannen
Er waren verregaande plannen om het gebouw te verdelen in twee appartementen. Uiteindelijk ging de tweedeling niet door. Er is nooit met meerdere gezinnen in de pastorie gewoond. Pas na de verbouwing kwam men erachter dat er geen rekening was gehouden met de toiletvoorziening voor de pastorie. Het bestaande toilet was nl. afgebroken. Daar werd nog snel een oplossing voor gevonden in de vorm van een toilet onder de trap.
Frans is in 2024 nog steeds organist en Corrie is na 20 jaar gestopt met het lectoraat maar ook nog steeds actief voor de kerk: 10 jaar als kerkbestuurslid en nog steeds als redacteur van het parochieblad “In de Nieuwstad”.
Margot Kersaan, Februari 2024
